学土耳其语

精品文档

精品文档

动词的静词形式

动词的静词形式是指动词兼有静词的某些语法特征的形式。它跟动词一样支

配其它词，并且具有语态、时态、肯定与否定等形态变化，但不具有“式”的形

态变化。动词的静词形式由动词词根或词干缀接动词的静词词尾构成。据此，动

词的静词形式可分为三种：

•名动词：gelmek,gitmek,okuma,yazma,geliş,gidiş等。

•形动词：gelenadam,tanıdıkinsan,pişmişyemek等。

•副动词：gülerekbakmak,çıkıpgitmek,giderkenağlamak等。

动词的静词形式具有两种语法功能：

1、在句子中起名词、形容词、副词等名词（静词）性词语的作用。

名词：Çalışmakinsanlarıbaşarıyagötürür.

Okuma,insanınruhunuzenginleştirir.

形容词：Kızarmışpatatesistermisiniz?

Gittiğimizülkedepekçoktanıdıkdostumuzvar.

副词：Çevreyebakarakyürüyordum.

Küçükçocukannesindenayrılırkençokağladı.

2.在主从复合句中起连接主句与从句的作用，从而使土耳其语的表达方式

具有很强的灵活性和方便性。因为在土耳其语中，通常不是用连接词而是多用动

词的静词形式（形动词、副动词）将从句连接于主句。但在其它语言中一般用连

接词连接主句和从句。例如：

---Adamkarşımasadaoturuyor.

—BenoadamıtanıyorumıBenkarşımasadaoturanadamı

tanıyorum.

NurtenHanımgazetesiniokuduveuyudu.ıGazetesiniokuyupuyudu.

AylHanımçantasınıaldıveevdençıktı.ıAylHanımçantasınıalarak

evdençıktı.

X.ÜNİTE/第十单元

ŞTIRMA/名动词-mA,-mAk,-(y)Iş

兼有动词和名词的一些语法特征的动词形式叫做名动词。它表示行为动作的

名称，在句子中起名词作用。名动词在动词词根或词干后缀接名动词词尾–mak,

精品文档

精品文档

-ma,-iş构成。根据词尾名动词分为三种：

-mak(-mek):gelmek,gitmek,vermek,almak,vmek等。

-ma(-me):dinleme,anlama,okuma,yazma,vurma,bilme等。

-ış(-iş,-uş,-üş):gülüş,bakış,dikiş,alış,veriş,yaşayış等。

名动词具有名词和名词性词语的所有特征，在句子中做主语和补足语，具有

名词的格，动词的语态，否定式等形态变化。名动词没有时态，式等形态变化，

在这一点上，它与动词不同。

-mak(-mek)

名动词词尾–mak(-mek)缀接在动词词根或词干之后，表示行为动作的

名称：yaz-mak,yaz-dır-mak,yaz-ıl-mak,yaz-dır-ıl-mak,bil-mek,bil-dir-mek,

bil-in-mek,bil-dir-il-mek,bil-me-mek等。例如：

Buakşammektupyazmakistiyorum.

Yabancıöğrencileriçinenzorşeykompozisyonyazmaktır.

Doğrukararverebilmekiçin,doğrubilgileredinmekgerekli.

Sizinleevlenmekvesiziömürboyumutluetmekistiyorum.

İyibiröğretmenolabilmekiçinçoksabırlıolmakgerekir.

Hiçbirşeyiçmekistemiyorum.

–mak(-mek)gerek/lazım-ma(-me)(+iyelik)gerek/lazım

-ma(-me)/-ma(-me)(+iyelik)

在动词词根或词干后缀接–ma(-me)构成：yaz-ma,yaz-dır-ma,yaz-ıl-ma,

yaz-dır-ıl-ma,yaz-ma-ma;bil-me,bil-dir-me,bil-in-me,bil-me-me等。

Ülkemizdekiinsanlarınokuma-yazmaoranısonyıllardaçokarttı.

MüdürBey,toplantıdaçokgüzelbirkonuşmayaptı.

Artıkuyanmaveyemekyemevaktigeldi.

Okumasıyazmasıolmayaninsanlarişbulamıyorlar.

Bugeziyekatılmanızçokyararlıolacak.

Bebeğinsütiçmesaatigeldi.

Dersleredevametmemenizsınıftakalmanızanedenolabilir.

精品文档

精品文档

-ış(-iş,-uş,-üş)

在动词词根或词干后缀接–ış(-iş,-uş,-üş)构成：yaz-ış,yaz-ıl-ış,gör-üş,

gir-iş,dik-iş,sat-ış,aç-ıl-ış,yaşa-y-ış等。例如：

Sabahlarıgüneşindoğuşunu,akşamlarıigüneşinbatışınıyretmekçok

hoşumagider.

Müdürsizingörüşlerinizeçokönemveriyor.

Elbinizindikişiçokgüzel.

Yeniyapılanokulunaçılışıyapıldı.

Benimyaşayışbiçimimkimyiilgilendirmez.

Arabasatışlarındabüyükbirartışvar.

Mankenlerinyürüyüşleriçokzariftir.

Gidiş-dönüşuçakbiletlerindeindirimvarmı?

ŞTIRMA(+İYELİK)+DURUM/名动词（+领属词缀）+格词缀

-mA/-mAk/-(y)Iş(+iyelik)+durum

1.-mA/-mAk/-(y)Iş(+iyelik)+宾格-(n)Iiste-/v-/bil-......

Bukonudakiçalışmalarınızıbanagösteriniz.

Sadeceoturupkitapokumayı/makistiyorum.

BizimleNapoli’yegelmeyidüşünürmüsünüz?

Seningelmenibekleriz.

Kızımınyarımyarımkonuşmasınıviyorum.

精品文档

精品文档

Onungülüşüherkesindikkatiniçekti.

2.-mA/-mAk(+iyelik)+向格-(y)Abaşla-/kararver-/git-.......

Ankara'yagelmenizeçokvindim.

MartayındakuşlarAnkara’yadönmeyebaşlar.

Yarınerkekarkadaşımlayüzmeyegideceğiz.

Anneannemonusıksıkaramamamakızmıştır,buferbana

beşkuruşbilevermedi.

3.-mA/-mAk(+iyelik)+位格-DAfaydavar/kararlı.......

Bukonuüzerinebirsüredahadüşünmekteyararvar.

Öğrencileriminkonsantrasyonunuartırmakiçintenefü

çıkmaktafaydavar.

Affedersiniz,dışarıyaçıkmanızdaısraretmekzorundayım.

4.-mA/-mAk(+iyelik)+从格-DAnnefret

et-/bık-/hoşlan-......

Herkessınavagirmektenkorkar.

Çokdüşünmektenhiçhoşlanmıyorum.

Komuşumunsürekligürültüyapmasındanbıktım.

Şarkısöylememdenrahatsızolaneşimkendinekulaklıkalmış.

-mAyI....mAyAtercihet-

Partideonunlakarşılaşmayıpartiyehiçgitmemeyetercih

ederim.

Yalansöylemeniüzülmeyetercihederiz.

Bağırmasınısusmasınatercihederim.

IANLATIM(emirkipi)/间接表述“...”/-mA

diye

Bengeleyim→benimgelmem

精品文档

精品文档

Sengel→ningelmen

Ogesin→onungelmesi

Bizgelelim→bizimgelmemiz

Sizgelin→sizingelmeniz

Onlargelsinler→onlarıngelmeleri

yap-çalış-bekle-unut-

精品文档

精品文档

XI.ÜNİTE/第十一单元

副动词是动词兼有副词功能的形式。副动词没有人称、式等形态变化，跟副

词一样在句子中做补足语。由于这些特点，使它区别于形动词。副动词具有语态、

肯定与否定等形态变化，在句子中一般起连接作用。副动词是一个常用的动词形

式。根据意义，副动词分为五种：

•连接副动词

•状态副动词

•时间副动词

•原因（目的）副动词

•比较（对比）副动词

ÇLAR/副动词-(y)Ip/-mAdAn

连接副动词(bağlamaulaçları)连接在同一个时间内以先后秩序发生的两个行

为动作。（连接副动词连接动词与动词。两个动词表示的行为动作是在同一个时

间内以先后秩序发生的。）连接副动词的意义与连接词ve完全相同。因此，经

常可以替换使用。

-ıp(-ip,-up,-üp)

Mehmetçantasınıaldıçantasınıalıpgitti.

Eşimarabayabindivegitti.Eşimarabayabinipgitti.

Çocuksütiçtiveuyudu.Çocuksütiçipuyudu.

Bütünyılboyuderslerineçalışıpsınavıbaşarıylaverdi.

Babamçokokuyupazkonuşmayıverdi.

Polislerhırsızıyakalayıpkarakolagötürdüler.

Kızımkahvaltısınıyapıpevdençıktı.

-(y)Ipdur-的特殊之处在于dur-已经失去词汇意义，表示一种语法意义，即前

一动词所表示事件的持续。

Zayıfladı,sararıpsoldu,ağlayıpduruyor.

İçiniçekipdurma.

连接副动词的否定形式在动词否定式–ma(-me)的基础上构成-mAyIp：

精品文档

精品文档

gelipgelmeyipbilipbilmeyip

gidipgitmeyipgörüpgörmeyip

veripvermeyipokuyupokumayıp

Dergelmeyipuyudun.

Arkadakiarabayıgörmeyipçarpmış.

DörtNot

şbitti

ş+

şi

şçokhızlı

状态副动词(durumulaçları)表示行为动作进行的方式或状态。在句子中，状

态副动词跟其它副动词一样，也起连接作用。状态副动词的种类很多，主要有：

-madan(-meden)

Buadamlakonuşmadansakınkararvermeyiniz.

Sizinlegörüşmedengeridönmekistemiyorum.

Gözleriyaşlıydı.Banabakmadankonuşmayaçalışıyordu.

Parayıalmadanbuişiyapmamızmümkündeğil.

Hiçbirkağıdıokumadanimzalamayınız.

Kahvaltıyapmadanaslaevdençıkmam.

Havakararmadanyolaçıkalım.

Yağmuryağıyor,şemsiyealmadanevdençıkma.

Busabahgüneşdoğmadanuyandım.

Okulagitmedentümödevlerimiyaptım.

MüdürBeylegörüşmedenbukonudabirşeysöyleyemem.

-madan一般与önce一词连用，表示意义“在......之前”。

Yatmadanöncebirduşalsaniyiolur.

İyibirişbulmadan,güzelbirevalmadanönceevlenmekistemiyorum.

Tatileçıkmadanöncebütünişlerimibitirmekistiyorum.

İşindenayrılmadanönceiyidüşünmelisin.

Doktorasınavınagirmedenöncebiryabancıdiliçokiyiöğrenmeliyim.

ÇLAR/副动词-(y)ArAk

精品文档

精品文档

-(y)a’rak(-erek)

副动词-(y)ArAk结构表示方式、伴随状态等。例如：

Çocukağlayarakvitrindekibütünoyuncaklarıistiyordu.

Şebnemherzamanmüzikdinleyerekdersçalışır.

Hızlıyaşayarakerkenölmekistemem.

İnsanlarsağlıklarınadikkatederekömürleriniuzatabilirler.

Eşimleeskigünlerhakkındakonuşarakuzunsüreyürüdük.

一些词化形式包括giderek,isteyerek,istemeyerek,olarak,bilerek等。例如:

Halkyoksulveyoksulluğugiderekartıyor.

人民非常贫穷，并且越来越贫穷。

Bilerekbirşeyyapmadım,istemeyerekoldu.我不是有意的，碰巧了。

Çağımız“bilgiçağı”olarakbiliniyor.众所周知，我们所出的时代是“信息

时代”。

Olarak

动词ol-的副动词形式olarak是一种固定的形式（即词化形式），具有以下功

能：

1、使形容词副词化，进而充当状语。例如：

Raporuyazılıolaraksunmuşlardı.

他们那时已经以书面的形式提交了报告。

Belgeleridosyalıolaraksaklamaktasayısızfaydavardır.

把文件归档收藏好处非常多。

2、表示身份、类属的意义。例如：

Bunusanaavukatolarakdeğil,arkadaşolaraksöylüyorum.

我不是以律师而是以朋友的身份跟你说这些。

Şimdilikbusandığımasaolarakkullanıyorum.

我们现在把这个箱子当桌子用。

Meyveolaraknevar?水果有哪些？

Bazıcünlelerde-(y)…

ÇLAR/副动词-(y)A...-(y)A

-a...-a(-e...-e),(-e...-a)

副动词-(y)A的重叠形式用于表达主句动词的伴随方式，可用这种结构的动

精品文档

精品文档

词主要有两种，一种是表示可持续的动作，一种是表示心理状态。前者相当于汉

语的“......着”结构，后者相当于“......地”。

Küçükkardeşimağlayaağlayaevegeldi.

Sirktepalyaçonunyaptıklarınagülegülebirhâlolduk.

Muslukbozulmuş,sularakaakaevinhertarafınıkaplamış.

Sarhoşadamdüşekalkayürümeyeçalışıyordu.

Düğündensonragüleoynayaevlerimizegittik.

Güleağlayabirömürgeçti.

另外，kalakala...kal-（只剩下......）（眼睁睁地，众目睽睽之下）是固定搭

配。

Delikanlınınbirininelipekaçıkmış,babasınebıraktıysasatıpyemiş,kalakala

birpaltosukalmış.

有个年轻人大手大脚，爸爸留下的家当全都变卖用光，只剩下了他的一件大

衣。

-maya...-maya(-meye...-meye)

KonuşmayakonuşmayaÇinceyiunuttum.

Buyemeklerihiçvmemamaarkadaşımınhatrınaistemeyeistemeyeyedim.

Arabakullanmayakullanmayahiçtrafiğeçıkamazoldum.

Karşılaştıralım-(y)Ip/-mAdAn

-mAyIp/-mAdAn

-(y)Ip/-(y)ArAk

-(y)ArAk/-(y)A...-(y)A

精品文档

精品文档

XII.ÜNİTE/第十二单元

ÇLAR/-mA(+iyelik)için/-mAkiçin

-mA(+iyelik)和-mAk加后置词için表示目的。例如：

1.-mAkiçinkişiaynı

TatileçıkmakiçinGamzehanımdanizinistedim.

Sınavıgeçmekiçinsorularıçalmaklazım.

Çinyemeğipişirmekiçinbiberlazım.

Yeniemlakyasasınınortayaçıkmasıarkaplandaevalmakiçinboşandılar.

2.-mAmAkiçin

Yakalanmamakiçinplanlıolmakgerek.

Ağlamamakiçinkendimizortuttum.

YüzünübirdahagörmemekiçinTürkiye’yegitmiş.

3.-mA(+iyelik)içinkişifarklı

ÜniversiteyekayıtyaptırabilmeniziçinTÖMERdiplomasıgerekir.

Formudoldurmamiçinbanayardımedermisin?

BuöğretimplanıöğrencilerimizindahaTürkçekonuşmalarıvedinlemeleriiçin

hazırladık.

Çocuklarıngüvenleoynamalarıiçinbahçemizebiroyunbahçesiyaptırdık.

4.-mAmA(+iyelik)için

Odaarkadaşlarınınanlamamasıiçinlehçe,Türkiye’deiÇincekonuşabilirsiniz.

Arabayıparkederken5defaçarptım.

ÇLAR/-mAküzere

1、与-mAkiçin用法一致，表示目的bep，只是更加正式、官方，含有一种

使命感görev。

BaşbakanresmigörüşmelerdebulunmaküzereSüriye’yegitti.

Dersçalışmaküzereodasınagidiyor.

精品文档

精品文档

2、-mAk加后置词üzere，表示目标，条件hedef,şart。

Kütüphanedenkitabıgerivermeküzerealdım.

Okumakiçin

Birdahaevedönmemeküzereeviterketti.

Bukonuyubirdahaaçmamaküzerekapatıyorum.

Tekrargörüşmeküzereayrıldık.

3、体现一种时间意义，最近即将发生，不久之后会发生。Yakındayadaazsonra

ortayaçıkacakşeyler

Ödemeküzereborçaldım.

Candostlarımdünyanındörtköşesindenyanımagelmeküzeremutluluk

hisdiyorum.

注意：有时候üzere后面接人称，情况也比较少见

ÇLAR/çünkü,bunedenle,buyüzden

çünkü（因为）bebeyönelik

这个连接词用于连接表示原因和说明意义的分句。带连接词çünkü的分

句通过提出事情发生的原因来说明主句的意思。例如：

Dünsizegelemedik,çünküçokişimizvardı.

Sınavlarıbaşaramadın,çünkühiççalışmadın.

Toplantıyageçkaldım,çünkütrafikçokyoğundu.

Benarabaalamam,çünküparamyok.

精品文档

精品文档

bunedenle,buyüzden（因此）bubeplesonucayönelik

带连接词bunedenle/buyüzden/bubeple的进一步解释前句，说明事情发

生导致的结果。例如：

Otobüsükaçırdım,bunedenleevegeçkaldım.

Tatileçıkacağımbuyüzdengelecekhaftaçalışmayacağım.